Science Café Leiden – De belegering van Leiden in 1574

De belegering van Leiden in 1574
Olaf van Nimwegen

In de geschiedschrijving van de Nederlandse Opstand (1568-1588) neemt het beleg van Leiden in 1574 een speciale plaats in. Hoewel met wijsheid achteraf de victorie bij Alkmaar begon, is het de vastberadenheid van de Leidenaars geweest die nog altijd tot de verbeelding spreekt. Slechts twee andere Nederlandse steden hebben een vergelijkbare positie in de collectieve herinnering verworven: Bergen op Zoom (beleg van 1622) en Groningen (beleg van 1672).

De verdediging van Leiden in 1574 is in de negentiende eeuw tot symbool van de nationale vrijheidsstrijd tegen Spaanse tirannie gemaakt.

Vaderlandslievende burgers zetten alles op het spel om vaderland en godsdienst (de ware religie zoals geleerd in de gereformeerde kerk) te behouden. Na maanden van zware strijd behaalden zij de overwinning op de Spaanse soldateska en werden daarvoor beloond met hutspot, brood, haring én de stichting van een universiteit.

Dit aantrekkelijke beeld zegt echter meer over de opvattingen van de negentiende-eeuwers dan over de omstandigheden waaronder de strijd daadwerkelijk plaatsvond. In zijn lezing zal Olaf van Nimwegen de betekenis van het beleg van Leiden in de context van de beginjaren van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) behandelen. Wat is bijvoorbeeld de link tussen deze belegering en die van Haarlem in 1573 en de slag bij Mook in 1574? Welke invloed hadden godsdienst en opvattingen over vrijheid op de bereidheid van de Leidenaars om niet te capituleren? Wat zegt dit beleg over de verhouding tussen burgers en soldaten? En wat waren de lessen die uit de gebeurtenissen van 1574 getrokken werden?

Deze avond staat in het teken van het 450-jarig jubileum van Leidens Ontzet en is mogelijk gemaakt door sponsoring van de 3 October Vereeniging.

Spreker:

Olaf van Nimwegen. Hij is als historisch onderzoeker verbonden geweest aan de Universiteit van Leiden en ook aan de Universiteiten van Utrecht, Amsterdam en Groningen, alsook aan de Faculteit Militaire Wetenschappen van de Nederlandse Defensie Academie in Breda. Nu is hij werkzaam als zelfstandig onderzoeker en schrijver van publicaties over de vroegmoderne tijd vanuit Nederlands perspectief.

Van Nimwegen heeft hierover meerdere populaire boeken geschreven, waarvan de meest recente zijn: “Willem V: De laatste stadhouder van Nederland 1748-1806” (2023), “De veertigjarige oorlog 1672-1712: de strijd van de Nederlanders tegen de Zonnekoning” (2020) en “De Nederlandse Burgeroorlog (1748-1815)” (2017). Voor twee van zijn boeken heeft hij de Schouwenburgprijs voor militair-historische studies gekregen, in 2004 voor “De Republiek der Verenigde Nederlanden als grote mogendheid (1713-1756)”

(2002) en in 2016 voor “Te vuur en te zwaard. De militaire ontwikkeling van Europa” (2015).

Muziek:

Thijs Ronteltap. Hij is een pianist met een breed scala aan genres in zijn repertoire, gespecialiseerd in jazzmuziek.

Datum:

Dinsdag 10 september 2024.

Aanvang muziek: 19:40u. Aanvang lezing 20:00u; eindtijd: 22:00u.

Locatie:

Scheltema, Marktsteeg 1, Leiden.

De toegang is gratis.

De volgende Science Café Leiden bijeenkomst is op dinsdag 8 oktober 2024 en heeft als onderwerp: Antibiotica en resistentie: een kat en muisspel, toegelicht door Prof. Mark de Boer.